Με αφορμή τον εμβολιασμό – αντιεμβολιασμό
του Πάσχου Λαζαρίδη
Η εκ του πονηρού ανάδειξη της αντίθεσης εμβολιασμένων – ανεμβολίαστων που επιχειρεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποτελεί την καλύτερη επιχείρηση κάλυψης – απόκρυψης των ευθυνών που έχει η ίδια και το σύστημα το οποίο υπηρετεί. Η συζήτηση μάλιστα για την υποχρεωτικότητα, τις ποινές, τις διακρίσεις, τον τιμωρητικό χαρακτήρα, ρίχνει νερό στο μύλο του αντιεμβολιασμού. Όπως σωστά επισημαίνει ο καθηγητής Η. Κονδύλης «είναι υπαρκτός ο κίνδυνος ο εμβολιαστικός εξαναγκασμός όχι μόνο να μη μειώσει αλλά να αυξήσει τον αντιεμβολιαστικό ανορθολογισμό».
Η αντιεμβολιαστική συμπεριφορά δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, δεν είναι μόνο πρόσφατο, ενώ έχει και μια ευρεία γκάμα αιτιών: Από τη δικαιολογημένη δυσπιστία απέναντι στα μεγαθήρια της φαρμακοβιομηχανίας μέχρι τα ερωτηματικά για την ανάγκη εμβολιαστικής κάλυψης ηλικιών που δεν εμφανίζουν στατιστικά σημαντικά ποσοστά βαριάς νόσησης. Και από ένα πλήθος συνωμοσιολογικών και ανορθολογικών απόψεων, συνήθως θρησκευόμενων και συντηρητικών πεποιθήσεων, μέχρι τη μεταμοντέρνα αποθέωση της ατομικότητας και του ιδιωτικού δικαιώματος γράφοντας στα παλιότερα των υποδημάτων τις κοινωνικές προτεραιότητες και τις συλλογικές ανάγκες.
Ωστόσο από τα επιστημονικά δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας και τα οποία δεν επιδέχονται διπλής ή αμφίσημης ερμηνείας, τα διαθέσιμα εμβόλια έχουν ισχυρή προληπτική ικανότητα απέναντι στη βαριά νόσηση και στο θάνατο από Covid. Αυτό είναι μια πραγματικότητα και δεν αφορά μόνο τις ανακοινώσεις των ίδιων των εταιρειών, αλλά και το σύνολο των επιστημονικών δημοσιεύσεων, τις εκατοντάδες ανεξάρτητες έρευνες σε όλο τον πλανήτη, τα πορίσματα των πιο διαφορετικών οργανισμών υγείας ανά τον κόσμο, καθώς και τα εμπειρικά δεδομένα των εθνικών συστημάτων υγείας.
Το συμπέρασμα στο οποίο συγκλίνουν όλα αυτά, είναι ότι τα εμβόλια σώζουν ζωές.
Τελεία και παύλα.
Μπορεί κάποιος να θέλει να επιβεβαιώσει ότι ο καπιταλισμός είναι μια καλά οργανωμένη συνωμοσία και όχι ένα σύστημα κοινωνικών σχέσεων. Μπορεί κάποιος άλλος να εφαρμόζει στην πράξη το θατσερικό μότο «δεν υπάρχουν κοινωνίες υπάρχουν μόνο άτομα». Ή μπορεί κανείς να επηρεάζεται από τις βαθιά συντηρητικές και θρησκόληπτες δοξασίες για τον αντίχριστο και το χάραγμα του οξαποδώ.
Η πικρή αλήθεια είναι όμως ότι ο καπιταλισμός δεν αισθάνεται καμιά ιδιαίτερη απειλή για την κυριαρχία του, για να έχει ανάγκη το «μπόλιασμα» για να τη βαθύνει και να τη διαιωνίσει. Αντίθετα από τους ισχυρισμούς των όψιμα αντιστασιακών αντιεμβολιαστών, ο καπιταλισμός εμπέδωσε την κυριαρχία του κερδίζοντας την πολύ πιο κρίσιμη αντίθεση κεφαλαίου – εργασίας προς όφελός του.
Από την αντιπαράθεση αυτή που διεξήχθη επί δεκαετίες και για όλο τον προηγούμενο αιώνα, ο βασικός πυρήνας των σημερινών αντιεμβολιαστών, στην καλύτερη περίπτωση απουσίασε. Στη χειρότερη πήρε το μέρος της παλιάς τάξης πραγμάτων. Και μόνον όταν ο κίνδυνος του κομμουνισμού φάνηκε στα τέλη του εικοστού αιώνα να εξαφανίζεται, θυμήθηκε ο ανορθολογικός, συντηρητικός και θρησκόληπτος κόσμος να ενοχοποιήσει το παγκόσμιο κεφάλαιο και να δώσει ώθηση σε προϋπάρχουσες αλλά μέχρι τότε εντελώς μειοψηφικές θεωρίες συνωμοσίας.
Αυτή η ανορθολογική παράκρουση έφτασε μέχρι και να εκλέγει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, σε συμμαχία βέβαια με ένα τμήμα του κεφαλαίου και σε σύγκρουση με ένα άλλο. Σήμερα, στο έδαφος μιας καθόλα υπαρκτής και επικίνδυνης πανδημίας βρήκε νέο εύφορο έδαφος.
Η στάση του προοδευτικού ανθρώπου απέναντι στα εμβόλια δεν τίθεται σε αμφισβήτηση, ούτε μπορεί να αμφιταλαντεύεται στο όνομα κάποιας θολής αντικαπιταλιστικής συμπεριφοράς. Η υποστήριξη του μαζικού, καθολικού εμβολιασμού είναι απαραίτητη. Και πρέπει αυτή η υποστήριξη να εξελίσσεται συλλογικά, ενεργητικά, ψύχραιμα, υπομονετικά και ορθολογικά.
Στην εποχή της κυριαρχίας του κεφαλαίου η επιστήμη έγινε δούλα του. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να κηρύξουμε τον πόλεμο σε κάθε επιστημονικό δεδομένο και να γυρίσουμε στην εποχή των σπηλαίων. Σημαίνει πως πρέπει να αμφισβητήσουμε την υπαγωγή της επιστήμης στο κεφάλαιο, να συγκρουστούμε με τη στρατηγική επιλογή του συστήματος να μετατρέψει την δημόσια υγεία σε πεδίο κερδοφορίας, να αντιπαρατεθούμε με την επιλογή των συστημάτων υγείας να δίνουν έμφαση στο νοσοκομειοκεντρικό μοντέλο της θεραπείας και όχι στο πρωτοβάθμιο μοντέλο της πρόληψης και της δημόσιας υγείας, να αμφισβητήσουμε κάθε λέξη από τα πορίσματα των ειδικών που επιχειρούν να ντύσουν με προβιά επιστημοσύνης και αντικειμενικότητας τις πολιτικές επιλογές των κυβερνώντων.
Σε αντίθεση με τις προτροπές Μητσοτάκη, στον εικοστό πρώτο αιώνα είναι που χρειάζεται η αμφισβήτηση της επιστήμης. Γιατί ο σφιχτός εναγκαλισμός της με το κεφάλαιο την έχει αποκαθηλώσει από το πρώην ευυπόληπτο βάθρο της. Όμως αμφισβήτηση δεν σημαίνει ούτε άρνηση της πραγματικότητας, ούτε να καταπίνουμε την κάμηλο της καθολικής εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης των πάντων και να διυλίζουμε τον κώνωπα των εμβολίων.
Με άλλα λόγια χρειάζεται να κριτικάρουμε την αντικειμενικότητα και την ουδετερότητα με την οποία περιβάλλονται πλείστα από τα επιστημονικά πορίσματα, την ώρα που πρέπει να διατηρούμε στο ακέραιο τη δυνατότητά μας να ξεχωρίζουμε την πραγματικότητα από τη μυθολογία.